गीतेच्या गाभाऱ्यात

 

 

पत्र चाैदावे

 

तू असे लक्षात घे की.दैव आपल्या हातात नाही, प्रयत्न आपल्या हातात आहे.प्रयत्न करणे हे आपले कर्तव्य आहे. पाऊस वेळेवर पडेल का हे आपल्या हातात नाही, पण जमिनीची मशागत करून बी पेरणे आपल्या हातात आहे. आपण मशागत केली नाही व बी पेरले नाही तर पाऊस वेळेवर पडूनही पीक येणार नाही. अशा परिस्थितीत अंत:करणातील ईश्वराला स्मरून आपण याेग्य दिशेने जास्तीत जास्त प्रयत्न करावा, व यश आले तर नाचू नये व अपयश आले तर खचू नये.तू लिहितेस - ‘‘मनात नाना तऱ्हेचे विचार येतात. येऊ नये तेसुद्धा विचार येतात. लाेक म्हणतात विचार दाबून ठेवावे. पण अनुभव असा येताे की विचार जितके दाबावे तितके ते उसळी मारून वर येतात. विचारचक्रांत अडकल्यामुळे शांती मिळत नाही.मी शांतीसाठी हपापलेली आहे. सगळेच लाेक शांतीसाठी हपापलेले असतात.

 

 

स्वाभाविक आवेग मारणे म्हणजेच का तत्त्वज्ञान? असला विचार मला पटत नाही. आपलं मूल मेलं तर आपण रडणारच. लग्नानंतर बारा वर्षांनी एकाद्या बाईला मुलगा झाला तर तिला खूप आनंद हाेणारच. हा स्वाभाविकपणा नाही का? हा स्वाभाविकपणा मारून वर्तन करावे, असले तत्त्वज्ञान कसे पटणार?’’ पुष्कळ लाेकांना तुझ्यासारख्याच शंका आहेत. पहा, नाटकात नट सुख झाले असता सुखी हाेताे. दु:ख झाले असता दु:खी हाेताे. पण त्याला आतून माहिती असते की आपण वेगळे आहाे. आपण काेण हे त्याला माहीत असल्यामुळे नाटकातल्या सुखदु:खाचा त्याच्यावर परिणाम हाेत नाही.सुखाच्या वेळी ताे हसताे.दु:खाच्या वेळी ताे रडताे. पण मी काेण हे माहीत असल्यामुळे सुखदु:खाचा त्याच्यावर परिणाम हाेत नाही.तत्त्वज्ञानी मनुष्य जीवनाच्या रंगभूमीवर सुखाच्या वेळी हसताे, दु:खाच्या वेळी रडताे. ताे स्वाभाविकपणा मानत नाही, पण ‘‘मी काेण?’’ हे त्याला माहीत असल्यामुळे सुखदु:खाचा त्याच्यावर परिणाम हाेत नाही.