स्वतःला सुधारण्याचा प्रयत्न करावा

    24-Jul-2023
Total Views |
 
 

Gondavlekar 
वास्तविक, काही न करणे, आपण काही करताे आहाेत किंवा आपल्याला क1ाही करायचे आहे असे न वाटणे, हाच परमार्थ. देहाने, मनाने, एकासारखी चळवळ करायची आपल्याला सवय लागली आहे.देहाला स्वस्थ बसायला लावणे कठीण, मनाला स्वस्थ बसायला लावणे हे त्यापेक्षा कठीण, आणि देहाने कर्म करीत असताना मनाला स्वस्थ बसविणे हे अत्यंत कठीण.मनाला खरे म्हणजे स्वास्थ्य हवे; पण ते मिळविण्याकरता साधन, म्हणजे प्रयत्न करणे जरूरी आहे. मनाचे स्वास्थ्य बिघडायला कारणे तीन. एक, आपल्या इच्छेविरूद्ध गाेष्ट हाेणे. दाेन, मागच्या आपल्या बऱ्यावाईट कर्मांची आठवण हाेणे आणि तीन, उद्याची काळजी लागणे. आता जाे ताे आपल्या इच्छेप्रमाणे व्हावे असे म्हणणार, मग सर्व तुमच्या इच्छेप्रमाणे कसे चालतील?
 
तुमच्या इच्छेविरूद्ध गाेष्टी हाेणारच. तेव्हा स्वास्थ्य बिघडू न देण्यासाठी, आपली इच्छाच नाहीशी करावी; अमुक गाेष्ट मिळावी ही बुद्धीच ठेवू नये, हाव साेडावी, लाेकांची आस साेडावी, जे काही हाेते ते ‘रामाच्या इच्छेने झाले म्हणावे. प्रत्येक गाेष्ट राम ाने केली म्हणणे म्हणजे अखंड भगवंताच्या अनुसंधानात राहणे. आपला अहंपणा खराेखर किती खाेल गेला आहे पाहा! समाेर दिसत असलेल्या गाेष्टींकडे बेमालूम डाेळेझाक करून, आपण आपल्या दाेषांचे खापर बिनदिक्कत दुसऱ्यावर ाेडायला तयार हाेताे. अमक्यातमक्याच्या नादाने आपला मुलगा बिघडला असे आपण म्हणताे, कारण आपलाच मुलगा खराब हे म्हणवत नाही! ते म्हणण्याची लाज वाटते, म्हणून दुसऱ्याच्या मुलाला आपण वाईट म्हणताे.
 
आपला मुलगा डाेळ्यांदेखत संगतीच्या याेगाने एवढा बिघडताे, तर मग संगतीचा परिणाम केवढा असला पाहिजे! संगतीचा परिणाम जर एवढा माेठा आहे, तर संतसंगतीत असताना आपल्यात सुधारणा का दिसू नये? संतसंगतीने मग आपण निश्चित सुधारायला पाहिजे! पण तसे तर दिसत नाही; मग नडते कुठे? याचे मुख्य कारण म्हणजे आपण स्वतःला सुधारण्याचा प्रयत्नच करीत नाही. आपले हाेते कसे पाहा! आपल्याला सर्व समजते, परंतु प्रयत्न करायला नकाे! वासनेच्या जाळ्यातून बाहेर पडण्याचा आपण प्रयत्न करीत नाही. त्यामुळे वासनेतच आपण जन्माला येताे, आणि वासनेतच आपला अंत हाेताे.याकरिता एकच खात्रीचा उपाय आहे, आणि ताे म्हणजे भगवंताला अनन्यभावाने शरण जाणे. रामा, तुझ्यावाचून माझी यातून सुटका नाही. तू ठेवशील त्यात मी आनंद मानीन, तुझे प्रेम मला लागू दे. असे कळकळीने रामाला सांगावे, आणि सदैव त्याचे नाम हृदयात ठेवावे. ताे उदार परमात्मा तुमच्यावर कृपा केल्याशिवाय राहणार नाही, याची खात्री बाळगा.